CHÙM THƠ LỤC BÁT
Huy Huyền
_______________________________________________________
Ông Huy Huyền là thầy giáo dạy văn giỏi trường chuyên xứ Nghệ, đồng thời là một nhà thơ kỳ cựu có thâm niên trên nửa thế kỷ. Tôi có viết một tiểu luận khắc họa chân dung của ông đăng trên các Blog dưới đây. Học trò của thầy đã thành danh rất đông, hiện đang có mặt khắp đất nước đang rất muốn gặp lại người thầy tài hoa của mình. Năm nay thầy đã vào tuổi 81 bát tuần thượng thọ. Sau khi đã in xong tuyển tập RƯỢU KHUYA, NXB Văn học, Hà Nội 2010. Người có cách chơi mới là tỉ mẩn xếp thơ mình theo thể loại : Lục bát, lục ngôn, ngũ ngôn, tứ tuyệt…Cảm hiểu tấm lòng của thầy giáo già nhân hậu, tôi xin gửi tới các học trò cũ của thầy chùm lục bát sau đây. Nhận được tin thơ, các em nhớ gửi thư về cho thầy theo địa chỉ: Ông Huy Huyền, xã Trung Thành, Yên Thành, Nghệ An. Số mail :
huyhuyen1930@gmail.com Thầy mong lắm đó.
Bài HUY HUYỀN - LẶNG LẼ CHẲNG TRANH CÙNG AI !
đã đăng trên các báo mạng sau :
HUY HUYỀN
Huy Huyền
Huy Huyền
Huy Huyền
http://trannhuong.com/news_detail/4485/HUY-HUYỀN-LẶNG-LẼ-CHẲNG-TRANH-CÙNG-AI-!
Huy Huyền
Lôc bat huy huyÒn
§«i ®iÒu suy nghÜ
T«i thÝch th¬ lục b¸t. Cã thÓ nãi tõ nhá, nh÷ng lêi ru cña mÑ, nh÷ng c©u ca dao t«i nhÆt ®îc däc ®êng ®êi ®· ngÊm vµo m¸u. Nhng tõ thÝch ®Õn viÕt ra ®îc nh÷ng c©u lôc b¸t cã thÓ gäi lµ lät tai th× qu¶ lµ kh«ng dÔ. NhÊt lµ sau nµy, ®äc th¬ cña mét sè t¸c gi¶ cã th¬ng hiÖu th× thÊy th¬ m×nh dÔ d·i qu¸, nh¹t qu¸.
V©ng. Th¬ lôc b¸t dÔ lµm nhng ®¹t ®îc c¸i hay l¹i lµ chuyÖn kh¸c. Ranh giíi gi÷a c¸i hay vµ c¸i dë, gi÷a mét thi phÈm víi mét bµi vÌ, ta cã thÓ nhËn biÕt ®îc ngay. V× sao vËy? C¸i hay cña th¬ lôc b¸t lµ ë c¸i sèng ®éng, c¸i lay c¶m cña chÊt th¬, hån vÝa th¬.Nã n»m trong sù hµi hoµ, nhuÇn nhÞ cña vÇn ®iÖu, cña cÊu tróc c©u th¬, bµi th¬. Kh«ng ph¶i cø trªn 6 díi 8 b¾t vÇn víi nhau ®· gäi lµ lôc b¸t. Cµng kh«ng ph¶i ®äc c©u 6 ®· biÕt c©u 8 nãi g× råi ! Th¬ lôc b¸t ®©u ph¶i chØ cã ch÷ mµ mµ kh«ng cã t×nh.
§µnh r»ng th¬ lôc b¸t cã kÓ vµ cã t¶ nhng kh«ng kÓ vµ t¶ mét c¸ch sèng sîng, tØ mÈn, dµi dßng kh« cøng, ®¬n ®iÖu.. Tõ nh÷ng c©u nãi thêng ngµy ®Õn c©u lôc b¸t lµ mét sù “g¹n ®ôc kh¬i trong”, mét sù ch¶i chuèt, cÈn mËt. Vµ còng nh
Nãi nh÷ng lêi trªn còng chØ lµ nh÷ng suy nghÜ mang tÝnh lý thuyÕt ®Ó tù nh¾c nhñ m×nh khi lµm th¬ lôc b¸t.
Mét lÇn n÷a, t«i thó thùc viÕt ®îc nh÷ng c©u lôc b¸t ng ý qu¶ lµ khã, NhiÒu lóc m×nh tù b»ng lßng m×nh vµ ®¬n gi¶n nghÜ r»ng m×nh chØ viÕt cho m×nh, viÕt ®Ó béc b¹ch néi t©m chø kh«ng coi nã lµ m«t vËt phÈm hµng ho¸ trao ®æi. NghÜ vËy ®Ó bµo ch÷a cho sù bÊt tµi cña m×nh.
Th¸ng 8 – 2011
Huy HuyÒn .
Thø tù | Tªn bµi th¬ | Trang | Thø tù | Tªn bµi th¬ | Trang |
1 | C©y ®a cña B¸c | 1 | 29 | Bªn em chiÒu nay | 17 |
2 | H¬ng cau | 30 | S«ng Dinh vµ hoµi niÖm | 18 | |
3 | Nhí H¬ng S¬n | 2 | 31 | ViÕng mÑ | 19 |
4 | Kh«ng ®Ò | 32 | Khãc b¹n | ||
5 | C« g¸i quª t«i | 3 | 33 | Lêi ru | 20 |
6 | ¦íc | 4 | 34 | §äc th¬ Cao B¸ Qu¸t | 21 |
7 | GiÕng Cèc | 35 | Th¹ch Sanh | ||
8 | Lçi hÑn | 5 | 36 | TiÔn anh Minh HuÖ | 22 |
9 | Trong ma | 6 | 37 | Tù t×nh | |
10 | TiÔn em | 38 | Bµi th¬ göi b¹n | 23 | |
11 | Th¨m ®ång | 7 | 39 | Thøc víi giao thõa | 24 |
12 | Mþ Ch©u | 40 | Tr¸ch chi | ||
13 14 15 16 17 | GÆp em ¤ng cô bÕn phµ ¸nh tr¨ng cña B¸c Th¸ng ba Göi vî | 8 9 10 10 11 | 41 42 43 44 45 | Nãi víi lßng m×nh §µ L¹t ngµy trë l¹i Lôc b¸t nöa ®ªm Kh¸t väng Lo TÕt | 25 26 27 |
18 | NghÜ vÒ em | 12 | 46 | Tríc xu©n | 28 |
19 | Tr¶i nghiÖm | 47 | Göi b¹n | ||
20 | ChiÒu nghÜa trang | 13 | 48 | NgÈn ng¬ | 29 |
21 | Ma bÊt chît | 49 | TiÕng chim | ||
22 | Tríc mé | 14 | 50 | Cßn trong nçi nhí | 30 |
23 | CÇu CÊm | 51 | Rîu khuya | 30 | |
24 | Ký øc S«ng Lam | 15 | |||
25 | Gi¸ ®õng | §«i ®iÒu suy nghÜ | |||
26 27 | Th¸ng ngµy cßn l¹i C¶m th¬ng | 16 | |||
28 | Sao | 17 | |||
CÂY ĐA CỦA BÁC
Một chiều nắng ấm thủ đô
Vui sao được thấy Bác Hồ trồng cây
Tuổi già vẫn dẻo bàn tay
Nhanh nhanh những xẻng đất đầy vun quanh
Mai ngày
1959
CÂY ĐA CỦA BÁC
Một chiều nắng ấm thủ đô
Vui sao được thấy Bác Hồ trồng cây
Tuổi già vẫn dẻo bàn tay
Nhanh nhanh những xẻng đất đầy vun quanh
Mai ngày cây Bác lên nhanh
Bao nhiêu rễ, bấy nhiêu cành tốt tươi
Cây Xuân toả bóng bốn trời
Bóng đa, bóng Bác đời đời vươn cao..
HƯƠNG CAU
Dạo ấy cuối mùa xuân
Anh về công tác đóng gần nhà em
Cách sân, một ngõ nối liền
Hàng cau bên ấy, bóng nghiêng bên này
Năng mưa thì giếng năng đầy
Anh năng đi lại, mẹ thầy năng thân
Hoa cau nở búp trắng ngần
Cho hương thơm ngát, cho gần lứa đôi
Hiểu nhau con mắt, nụ cười
Lá thư toan gửi nhưng rồi lại xa
Việc chung tạm gác tình ta
Anh đi còn ngoái mái nhà, vườn cau
Thế rồi, năm ấy, năm sau
Tuổi trai mấy độ dãi dầu đạn bom
Chắc rằng người ấy sớm hôm
Mãi vui sản xuất, tóc thơm lúa mùa
Còn không nắng đợi mưa chờ
Cho cau chanh hạt héo khô trên buồng ?
Dẫu không năm nhớ mười thương
Vẫn còn dịp ghé con đường năm nao
Hỏi thăm đúng ngõ, anh vào
Mẹ thầy ra đón xiết bao nỗi mừng
Còn em : Đôi má vẫn hồng
Ướm em câu chuyện lấy chồng, vẫn chưa !
Lặng nhìn nhau, nhắc chuyện xưa
Thoảng trong gió sớm cau đưa hương nồng.
NHỚ HƯƠNG SƠN
Tặng Lục
T ô i đi ngàn vạn nẻo rừng
Một chiều công tác ghé dừng quê em
Xa rồi còn giữ trong tim
Con sông, nước biếc, trăng đêm, mái chèo
Đường quanh quanh những xóm nghèo
Vườn cau rào rạt những chiều gió lên
Thơm thơm bát nước mẹ hiền
Con hươu sao nhỏ và tên...một người.
1957
KHÔNG ĐỀ
Nửa đêm tỉnh dậy mưa rào
Mưa lồng vách nứa, mưa gào mái tranh
Sáng ra nắng ấm trời thanh
Cau nghiêng hong tóc, hoa chanh trắng thềm
Ai từng thao thức mưa đêm
Hẳn vui khi ánh dương lên chói loà.
1957
CÔ GÁI QUÊ TÔI
Ai đi muôn vạn nẻo đường
Hỏi rằng có nhớ đoạn đường đã qua
Tôi dù chưa đủ thiết tha
Vẫn lưu luyến những làng xa, những người
Những nàng mười tám đôi mươi
Bờ tre đọng mãi tiếng cười đêm trăng
Thẹn thùng mấy dịp cầu ngang
Cắm đầu bước vội giữa hàng dân công
Những chiều nắng ấm mênh mông
Bóng ai chống cuốc bên đồng ngó theo
Tôi chưa dám một lần yêu
Tuy rằng lắm nhớ và nhiều bâng khuâng
Ai đi dạo giữa vườn hồng
Mà chưa hề chọn một bông hoa nào
Phải vì núi đứng chưa cao
Hay vì cả gió trăng vào đám mây ?
Những lần về phép ít ngày
Mẹ tôi người vẫn thường hay đón đầu :
Bao giờ mẹ cưới được dâu
Có đứa cháu đầu bế bổng trên tay ?
Mẹ già như chuối chín cây
Nói sao cho mẹ tạm khuây tuổi già ?
Con từ bộ đội đi xa
Có đâu vui bạn quên nhà mẹ ơi !
Thế nhưng một sớm đẹp trời
Mành tre thoáng bóng có người sang thăm
Tóc ngang vai áo nâu bầm
Thắm như đôi mắt trăng rằm sáng tươi
Hẳn là cấy lúa, lúa thời chóng xanh
Đầy vườn nở trắng hoa chanh
Nở muôn bướm giữa lòng anh dạt dào
Em từ buổi ấy tình trao
Anh như bướm nhỏ ước ao duyên lành
Mẹ tôi sửa lại vành khăn
Trong con mắt mẹ long lanh nụ cười.
Từng đi khắp chốn nhiều nơi
Trở về cô gái quê tôi dịu dàng.
ƯỚC
Ước gì như chiếc đò ngang
Đưa em bên ấy mà sang bến này
Ước gì như cánh chim bay
Lá thư hôm sớm trao tay ai cầm
Ước gì như ánh trăng rằm
Đêm đêm soi chỗ em nằm đêm đêm...
GIẾNG CỐC
Giếng ở làng Sen quê Bác. Tương truyền
thuở nhỏ Người thường ra đây câu cá.
Bác Hồ xưa đã ngồi đâu
Một mình buông chiếc cần câu chốn này ?
Giếng trong soi tỏ trời mây
Hẳn soi bóng Bác những ngày còn thơ
Nhìn con phao nổi vật vờ
Chắc rằng Bác sớm những giờ ưu tư
Thương dân, chẳng lẽ ngồi chờ
Gác cần câu, Bác giã từ quê hương
Lênh đênh biển lớn mười phương
Khát khao tìm một con đường cứu dân
Một đời lắm nỗi gian truân
Mà tâm hồn vẫn trong ngần giếng quê !
Hôm nay nhà Bác. con về
Lối sang giếng Cốc cũng kề đây thôi
Bình thường mặt nước giếng thơi
Long lamh in cả bầu trời mông mênh
Giếng xưa chan chứa bao tình
Soi vào như thấy lòng mình sáng
LỖI HẸN
Một chiều năm ấy xa xưa
Tôi dừng bước nghỉ giữa mùa xuân sang
Từ quê gửi đến thư nàng
Phía xa đồn địch giăng hàng bụi mưa
Đọc rồi, đọc lại lời thư
Ba mươi em đợi, giao thừa em trông
Mẹ già ra ngóng vào trông
Bữa cơm so đũa, anh không có nhà
Sớm mồng hai Tết mưa sa
Em về bên ngoại đường xa một mình !
Bao nhiêu chữ, bấy nhiêu tình
Còn đi đành lỗi hẹn mình biết sao ?
Thế rồi những Tết năm sau
Vẫn lời thư ấy, vẫn câu trách thầm
Nhuộm bao nhiêu áo nâu bầm
Mà em chẵn tháng tròn năm đợi chờ
Anh từ ôm súng làm thơ
Có đâu không ước không mơ một ngày
Nhìn ai má đỏ hây hây
Sánh đôi mái tóc, chuyện dài đêm xuân.
Đường dài không nản bước chân
Để hôm nay có mùa xuân hoà bình
Hẹn xưa còn đấy, đinh ninh
Vời trông hút nẻo quê mình bóng chim...
Ở đây suối vắng, rừng im
Được thư đã biết thư em nói gì
Quê ta cờ thắm đường đi
Thắm bao nhiêu tuổi dậy thì thương yêu
Chiều sang, trống dục hội chèo
Gái trai vây chặt lớp Kiều du xoan
Đu làng bổng tít trời xanh
Vợ tôi ra đứng nhìn quanh...lại về
Mẹ thầy ngút xứ bên kia
Cánh cò mặt nước, đường đi ngại ngần !
Thư này là mấy thư xuân
Vì sao anh phải khất lần hở em ?
1958
TRONG MƯA
Ai như đồng chí anh nuôi
Chợ xa quẩy gánh về xuôi vội vàng
Gió hun hút nẻo đường làng
Một bờ tre rụng, mấy hàng mưa tuôn
Muốn vô quán lá đầu thôn
Vẳng nghe kèn thổi, lại dồn bước chân.
TIỄN EM
Tặng em gái KL
Sớm nay, trong gió, mưa sa
Một con chim nhỏ bay ra thị thành
Em đi, em nhé, em anh
Đừng quên màu lúa ươm xanh tóc mình
Phấn son chớ nhạt mối tình
Quê nhà, bếp lửa, mái đình ngóng em !
THĂM ĐỒNG
Mặt trời như lửa đầu non
Chiều rồi cái nóng vẫn còn chưa tha
Thăm đồng, ngày lại ngày qua
Tháng hai đợi, tháng ba trông chờ
Tháng tư, lúa trổ đầu bờ
Bao giờ lúa đổi từ mơ sang vàng ?
Nhìn trời : trời vẫn chói chang
Đường về hái nắm rau lang, bần thần..
Ngày mùa, lúa quấn bàn chân
Người với lúa có nợ nần nhau chăng ?
MỴ CHÂU
Ngỡ rằng vì phận vì duyên
Dẫu xa muôn dặm cũng nên vợ chồng
Ngỡ rằng liền núi, liền sông
Đôi bên bác mẹ như trong một nhà
Thương nhau muối mặn gừng già
Ai hay đắm đuối hoá ra dại khờ
Trắng trong nào biết lọc lừa
Gai trong chăn gối bây giờ là đây !
Biển xanh với trái tim này
Nghìn sau lông ngỗng vẫn bay trắng đường ?
GẶP EM
Tình cờ công tác lên đây
Gặp em ở vút đèo mây mở đường.
Thấy nhau tay bắt mặt mừng
Nghe trong gió sớm hương rừng thoảng bay
Xa em từ bấy nhiêu ngày
Mà em càng khoẻ, càng hay miệng cười.
Mắt ai roi rói màu tươi
Những bàn tay rám nắng đời giòn đen
Nhìn em, anh lại thầm khen
Đôi bàn tay ấy từng phen ruộng đồng !
Hẳn khi tháng giá ngày đông
Đá dăm cắt thịt mà lòng vẫn vui
Hè về giục tiếng ve sôi
Tiếng ai tạ đá trên đồi vang vang..
Hẳn khi bom giặc ùng oàng
Em lao vào lửa dỡ hàng cứu xe
Mưa rừng, một nắm lá che
Ở đây cơm vắt, nước khe, chuyện thường.
Hẳn khi thức trắng đêm trường
Đào bom nổ chậm, thông đường xe qua
Ngọn đèn thấp thoáng nẻo xa
Cho anh bộ đội vào ra trông chừng.
Đường ta xuyên núi băng rừng
Con đường đánh Mỹ đến cùng là đây
Có em tôi giữa ngàn cây
Bên kia chim hót, bên này suối reo.
Chia tay. Em đứng trên đèo
Hình em in bóng dài theo đường dài..
ÔNG CỤ BẾN PHÀ
Một chiều qua huyện Đô Lương
Giữa ngày rặng vải bên đường trổ hoa
Dắt xe lên khỏi bến phà
Tôi lần tìm đến căn nhà mẹ xưa.
Cầm tay mẹ dắt vào nhà
Ríu ran hỏi hết chuyện xa, chuyện gần
Hỏi cụ ông : Mẹ tần ngần
Ngoảnh bên, nước mắt giọt lăn má rầu
Lát sau, mẹ kể...Hôm nào
Trời vừa sập tối, giặc vào trút bom
Ông về ăn vội bát cơm
Lại ra ngoài bến canh bom, gác đường
Nằm hầm. mẹ nghĩ mà thương
Tính ông vẫn thế, coi thường hiểm nguy
Nửa đêm, bom nổ bất kỳ
Thế là bữa đó ông đi không về !
Mẹ ngừng câu chuyện. Tái tê
Vườn lay ngọn gió, bốn bề lặng yên
Giữa chiều như thoáng hiện lên
Bóng hình ông cụ những đêm khuya nào
Máy bay mặc chúng gầm gào
Quân về, ông góp mũi sào sang sông
Những chiều sau đợt tấn công
Quàng vai pháo thủ, tiếng ông cười xoà
Tặng anh em trái cam nhà
Lơ phơ mấy sợi râu già vân vê...
Tôi chia tay mẹ. Đường quê
Gió xua sóng lúa. Đêm về sao lên
Những vì sao ấy không tên
Nghìn sau vẫn thắp sáng trên vòm trời.
1969
